Ik begin mijn ervaring met driewielers in 2011, nog maar net bekomen van mijn eerste Morgan (Aero 8) decepties.
The Morgan Motor Company kondigt in dat jaar aan met de productie van driewielers te zullen beginnen als er 200 geïnteresseerden zijn. Potentiële kopers worden in hun kooplust aangemoedigd door een aantal opwindende computeranimaties van de beoogde driewieler, met een Harley S+S 1100 cc twin bock, Mazda MX5 versnellingsbak, goed voor 100pk en van 0 tot 100 in 4,5 seconden, echter geen afmetingen, geen prijzen en levertijden.
Een regelrechte sensatie,ook voor mij. Dus aansluiten in de rij bestellers. Door mij waren er een paar ontbindende voorwaarden meegegeven, ik moest er wel in passen en mocht een bepaald bedrag niet te boven gaan.
Om wat meer te weten te komen over het hoe en waarom driewielers drieswielerderivaten, bracht internet uitkomst.
HISTORISCHE DRIEWIELERS.
De vraag of het nu motoren zijn of juist auto’s,of je er iets mee hebt, is niet echt relevant. Je moet op deze vragen dus zelf de antwoorden geven. Zelf ontdekken, ervaren en er dus ook van kunnen genieten. Spannend wordt het zeker als je er ook nog mee gaat racen, wat de Amerikanen en Engelsen dus volop met klassieke driewielers doen.
Historische driewielers en dus ook hun replica’s, kunnen een regelrechte sensatie zijn, bekijks heb je er volop mee. Er aan sleutelen kan uitgebreid, zeker gelet op de vaak in V-twin gemonteerde langeslag zijkleppermotoren en ketting aangedreven achterassen.
Een aantal bekende driewielers zijn van Engelse makelij. Wie kent niet de Reliant Robin, mr Bean heeft dit wonderlijke voertuig wel op een heel bijzondere manier getypeerd. Productiestart in de jaren 70, motor voorin, achterwielen(2) aangedreven, een neus-/stuurwiel, met daarom heen een gesloten kunststof body. In 1999 kwam er een eind aan de productie.
Dan de Morgan,van 1906 tot 1956 in Engeland geproduceerd in allerlei varianten, een open voertuig met twee wielen voor en een achter, ketting aangedreven.
Uit het Oostblok, met name Tsjechie,kwam de Velorex, uitgevoerd met Jawa of CZ tweetaktmotoren. Gesloten uitvoering met twee wielen voor en een achter, gebouwd van 1945 tot 1973. Een buizenframe met een zeildoek carrosserie, zal ongetwijfeld een lage aanschafprijs hebben betekend.
Waarom werden driewielers geproduceerd? Economische redenen speelden een belangrijke rol bij de aanschaf,daarnaast ook vaak belastingvoordelen. In veel landen werden ze als motorfietsen ingeschaald. Met de veiligheid was het vaak tobben geblazen. Minder stabiliteit dan de vierwielers en wat te zeggen over de stuureigenschappen in de bochten? Zeker matig te noemen, kijk maar eens naar films van de racerij, er gaat er geregeld een om.
Dat de driewieler een cultvoertuig aan het worden is lijkt haast evident. Dat geldt overigens niet voor de Reliant en de Velorex, maar wel voor de Morgans en de driewielderivaten Pembleton, BRA, JZR. Van 1956 tot heden heeft het Amerikaanse bedrijf ACE de Morgandriewielers in licentie gebouwd en met succes er veel van verkocht. In de VS wordt er, net als in Engeland, veel mee geracet.
Dan valt in 2012 de uitnodiging van Nimag op de mat om met een groep potentiële kopers mee te gaan naar de Motorshow van Genève. Een droom komt uit. Wat zijn de specificaties, wat zijn de afmetingen,wordt het een motor of een auto? Kan ik er in met mijn 1,92 meter en (buik) gewicht van 95 kg wel in de cockpit? De eerste drie prototypes van de driewieler stonden uitdagend opgesteld op de Morgan-stand, veel bekijks, een cultuurschok ?
De instap in een van de driewielers werd een regelrechte teleurstelling, ik kon er met geen mogelijkheid in, was ik te groot of de cockpit te klein?Driewieler maar afbestellen, het was niet anders, waar maar wrang.
Toch bleef het idee om over een driewieler te beschikken door mijn hoofd spelen in de jaren die volgden, een echte, een replica ,een klassieke wellicht?
In 2015 werd in een van de toonaangevende autobladen een rood-zwarte Morgan F Super van 1949 aangeboden met een wat oudere restauratie en patina. Bezoek aan de eigenaar van het illustere voertuig was hartverwarmend, kooplust-verhogend, maar bovenal letterlijk oogverblindend. Koopprijs was “what you see is what you get
Een paar weken later bleek dat “what you not see is what you not get”. Al na enige ritten bleek dit wonder van Engelse techniek en Suprematie van kort na de 2e wereldoorlog beduidend minder van kwaliteit en het motto Engelse auto’ s moeten lekken, anders zit er geen olie in, zeker hier opgeld te doen. Een slecht startende motor, startmotor van 6 volt op een batterij aangesloten van 12 volt zou beter moeten starten, oil everywhere, rommelige bedrading, slecht houtwerk, beruchte kingpinproblemen, bijgeplaatste meetinstrumenten, niet werkend, etc.
Ik realiseerde me in toenemende mate een restauratie project te hebben aangeschaft of zou ik mijn kwaliteitseisen naar beneden willen bijstellen? Dat niet.
Dus verdween de driewieler F (niet ) Super van Morgan onder een kleed in de hoek van de garage. Het wachten was op…….. ?
Inmiddels schrijven we eind 2016, ik durfde het kleed van de driewieler af te halen, wellicht hopend dat de kaboutertjes in die anderhalf jaar wat hadden gepresteerd. Niets dus.
Een complete body-off demontage was het gevolg, waarbij karakteristieke fouten werden gemaakt. Hoegenaamd geen foto’s , geen schetsen, geen labels, niet gesorteerd in dozen en kratten opgeborgen. Het plan voor een snelle restauratie zat immers in ” het hoofd “. Maar door wie ?
Toch maar alvast de Ford motor naar een groot revisie bedrijf in Twente gebracht en de versnellingsbak naar de UK.
Het duurde nog tot begin 2018 alvorens mijn maatjes Swan en Racje beschikbaar kwamen om de restauratie grondig ter hand te nemen. In 2015 had dit team al eens bewezen knappe restaurateurs van mijn Goggomobil TS 250 Coupe te zijn.
Plan van uitvoering, body- en bolt off restauratie “keep it simple “, planning let’s see, budget ” we never blamed you “.
Een volledige inventarisatie en kwaliteitsbeoordeling van alles wat in dozen en kratten was opgeslagen, volgde. Dit was om meerdere redenen nodig, kennis opdoen en de kwaliteit van de onderdelen beoordelen en de theorie uit het Handboek Best of Clarry vergelijken met de details . (met dank aan Klaas Booij ).
Al snel bleek ook dat zonder nieuwe onderdelen wordt dit een unfinished project.
Morgan Threewheelerclub UK, Bob Derricot, Terry Foxen, Neville Lear bleken fantastische kennisdragers, leveranciers en meedenkers te zijn in de ongekende search naar onderdelen.
Revisie stuurwielkolom. Ook de carrosserie en chassis werden grondig aangepakt, metaaldelen en plaatwerk gestraald en gecoat, houtwerk gerepareerd en verstevigd.
Opvallend zijn de ombouw van de mechanische remmerij naar een hydraulisch systeem, goed voor een veiliger en kortere rem afstand, te samen met nieuwe RVS spaken en nieuwe banden.
De radiator met chromen ombouw is een hoofdstuk apart, geen onderdelen gevonden, dus deels in de UK en deels in NL opnieuw ge-engineerd en klaar in september dit jaar.
Anno Juni 2018,
Met de afbouw van het nieuwe dashboard , verlichting en bedrading is een aanvang gemaakt, met de afmontage van de spatborden,schutbord en achterbody wordt binnenkort begonnen. Het voorraam met verstel-inrichting, deurtjes en ophanging zijn gerestaureerd. Bekleding en radiator blijven op dit moment de onzekere factoren.
Zou zo maar in juli/augustus de motor kunnen starten.
1e rit in september/oktober ?
Zit er dik in , wait and see.
ik houd jullie op de hoogte.
Aaldert Postma.
